18 اسفند درگذشت سید جمال الدین اسدآبادی

درگذشت سید جمال الدین اسدآبادی

110سال پیش درچنین روزی در سال1275 ه.ش ، « سید جمال الدین اسدآبادی »حکیم، فیلسوف و آزادیخواه جهان اسلام درگذشت.  

جمال الدین در شعبان سال 1254 در اسد آباد همدان بدنیا آمد. پدرش سید صفدر و مادرش سکینه بیگم بودند. مطابق شجره نامه های موجود وی از سادات حسینی ساکن در محله سیدان اسدآباد می باشد. اما به دلایلی نام خود را به همراه کلمه افغانی به کار می برده است و بدین نام مشهور می باشد.

پدرش از سن پنج سالگی وی را با قرآن و مقدمات علوم روز آشنا کرد و با مشاهده نبوغ فراوان او، سیدجمال را برای ادامه تحصیل علم با خود در سال 1264 به قزوین برد. وی مدت 2 سال در آنجا به کسب عمل مشغول می شود. در سال 1266 وارد تهران می شود و به محضر آقا سید صادق عالم و مجتهد معروف می رسد و توسط ایشان لباس رو حانیت می پوشد.در سن 12سالگی به درجه ای از تبحر در علوم اسلامی می رسد که باعث شگفتی مردمان و اطرافیان خود می گردد.

وى در 16 سالگى به شهر بمبئى رفت و از آنجا به طرف ایالات مرکزى هند حرکت کرد. سید مدت دو سال با عالمان و روشنفکران آن دیار به گفتگو نشست و مشکلات مسلمانان آن منطقه را از نزدیک مورد مطالعه قرار داد. از این زمان بود که فعالیتهاى سیاسى و اصلاحى سید جمال الدین آغاز شد. او در این برهه زمانی دریافت که استعمارعامل همه بدختی های مسلمانان آن دیار است.

در سال 1276 به قصد عزیمت به افغانستان وارد ایران می شود. در این سفر چند روزی در اسدآباد اقامت گزیده و با بستگان خود تجدید دیدار می کند. سپس به تهران رفته و چند ماهی در آنجا می ماند. در سال 1278 وارد کابل می گردد؛ اما در سال 1282 در نتیجه رقابتهای شدید سیاسی داخلی افغانستان تحت عنوان مسافرت وارد ایران می شود و پس از آرامش نسبی در افغانستان مجدداً در سال 1283 به هرات می رود. پس از دو سال فعالیت و انتشار کتاب (ثقه البیان فی تاریخ الافغان ) و مبارزه بر علیه استعمار و زدن جرقه های بیداری در افغانستان در سال 1285 به طرف هند از افغانستان خارج می شود.

در هند مورد استقبال علماء و مردمانی که آوازه او را شنیده بودند قرار می گیرد. اما استعمار انگلیس چون سید جمال را تهدید بزرگی برای خود می دید، از اقامت سید در هندراضی نبود. لذا پس از یک ماه او را بالاجبار از هند خارج می کنند. در نتیجه سید جمال از طریق سوئز وارد مصر می شود.

در مصر به جامع الازهر رفت و آمد می نموده و خطابه های آتشینی در مبارزه با استبداد و استعمار بیان می کند.

سید جمال درمصربا شیخ محمد عبده به ترویج افکاراسلامی پرداخت و برای این کار «هفته نامه عُروَةُ الوُثقی» را منتشرکرد. این روزنامه پس از18 شماره توقیف شد. سید جمالُ الدّین اسدآبادی را مظهراندیشه اتحاد اسلام خوانده‎اند.

وی منادی بیداری مسلمانان و بازگشت به اسلام و بدعت زدایی بود و اتحاد اسلام و پرهیز از تفرقه بین مذاهب اسلامی را تبلیغ می‌کرد و در آخر هم جان خود را در همین راه از دست داد.

سیدجمال،‌ اواخر عمر خود را در عثمانی سپری ‌کرد و غیر مستقیم تحت نظر سلطان عبدالحمید،‌ امپراطور عثمانی قرار داشت. وقتی خبر قتل ناصرالدین شاه توسط میرزا رضا کرمانی، از شاگردان سید جمال، به اسلامبول رسید،‌ سلطان عبدالحمید،‌ به هراس افتاد و دستور قتل سید جمال را داد و سرانجام در 19 اسفند 1275 برابر با 9 مارس 1897 او را مسموم ساختند و پیکر او را در قبرستان مشایخ اسلامبول به خاک سپردند.