داستان
مدرسهای دانشآموزان را با اتوبوس به اردو میبرد. در مسیر حرکت، اتوبوس به یک تونل نزدیک میشود که نرسیده به آن تابلویی با این مضمون دیده میشود:
«حداکثر ارتفاع سه متر»
ارتفاع اتوبوس هم سه متر بود، ولی چون راننده قبلا این مسیر را آمده بود، با کمال اطمینان وارد تونل میشود، اما سقف اتوبوس به سقف تونل کشیده میشود و پس از به وجود آمده صدایی وحشتناک در اواسط تونل توقف میکند.
پس از آرام شدن اوضاع ،مسئولین و راننده پیاده شده و از دیدن این صحنه ناراحت میشوند. پس از بررسی اوضاع مشخص میشود که یک لایه آسفالت جدید روی جاده کشیدهاند که باعث این اتفاق شده و همه به فکر چاره افتادند؛ یکی به کندن آسفالت و دیگری به بکسل کردن با ماشین سنگین دیگر و غیره. اما هیچ کدام چارهساز نبود تا این که پسربچهای از اتوبوس پیاده شد و گفت:
«راه حل این مشکل را من میدانم!»
یکی از مسئولین اردو به پسر میگوید:
«برو بالا پیش بچهها و از دوستانت جدا نشو!»
پسربچه با اطمینان کامل میگوید:
«به خاطر سن کم مرا دست کم نگیرید و یادتون باشه که سر سوزن به این کوچکی چه بلایی سر بادکنک به آن بزرگی میآورد.»
مرد از حاضر جوابی کودک تعجب کرد و راهحل را از او خواست. بچه گفت:
«پارسال در یک نمایشگاهی معلممان یادمان داد که از یک مسیر تنگ چگونه عبور کنیم و گفت که برای این که دارای روح لطیف و حساسی باشیم، باید درونمان را از هوای نفس و باد غرور و تکبر و طمع و حسادت خالی کنیم . در این صورت میتوانیم از هر مسیر تنگ عبور کنیم و به خدا برسیم.»
مسئول اردو از او پرسید: «خب این چه ربطی به اتوبوس دارد؟»
پسربچه گفت: «اگر بخواهیم این مسئله را روی اتوبوس اجرا کنیم، باید باد لاستیکهای اتوبوس را کم کنیم تا اتوبوس از این مسیر تنگ و باریک عبور کند.»
پس از این کار اتوبوس از تونل عبور کرد.
خالی کردن درون از هوای کبر و غرور و نفاق و حسادت رمز عبور از مسیرهای تنگ زندگی است.
یک دقیقه مطالعه خاطره استاد دانشگاه
دقیقاً ۲۳ سال پیش در اتوبان قزوین- تهران بعد از سیمان آبیک با سرعت ۱۵۰ کیلومتر در ساعت با اتومبیل پاترول دو درب به سمت تهران می آمدم. هم عشق سرعت داشتم و هم این که کلاسم دیر شده بود.
ناگهان متوجه یک افسر راهنمایی و رانندگی شدم که کنار اتوبان برای این که من را متوقف کند، چنان بالا و پایین می پرید و دست تکان می داد که دیدنی بود. به ناچار در فاصله ای جلوتر توقف کردم و قبل از این که من دنده عقب بگیرم، ایشان سوار ماشین راهنمایی و رانندگی شد و خودش را به من رساند.
تصور من این بود؛ که اتومبیل را به پارکینگ هدایت خواهند کرد و خودم هم با جریمه سنگینی مواجه خواهم شد. پیاده شدم او هم پیاده شد. آنقدر عصبانی بود و فریاد می کشید که اجازه حرف زدن پیدا نکردم. در همان حال پرسید:
شغلت چیست؟
من هم که تازه مدرس دانشگاه شده بودم و در سنین جوانی برایم بسیار مهم بود، با عذرخواهی بابت سرعت بالا گفتم:
استاد دانشگاه هستم؛ کلاس دارم. چون دیر کردهام با سرعت می رفتم.
او با فریاد (البته کمی نسبت به لحظات قبل آهستهتر) گفت:
عزیزم، من و امثال من زحمات زیادی کشیدیم تا شما جوانان فرصت درس خواندن پیدا کنید. شما عزیز ما هستید. سرمایه ى این مملکت هستید. تقاضا میکنم به خاطر خودت و به خاطر کشورت، مواظب جان خودت باش و این را بدان اگر از خودت مواظبت نکنی، بابت مالیاتی که دادم تا تو درس بخوانی راضی نیستم.
و بعد دست داد و خداحافظی کرد.
مات و مبهوت شده بودم. خودم را جمع و جور کردم؛ و گفتم:
من به شما قول می دهم؛ هیچ گاه بیش از سرعت ۱۲۰ کیلومتر نروم.
آنقدر برخورد ایشان برایم آموزنده بود؛ که همواره به قولم وفادار بوده ام و همیشه تصور می کنم آن افسر شریف من را می بیند. اگر او اتومبیل مرا می خواباند و من را جریمه می کرد، آنقدر تحت تأثیر قرار نمی گرفتم.
گاهی یک رفتار چقدر می تواند آموزنده باشد. هرچند هر برخورد قانونی حق ایشان بود.
این گذشت تا چند ماه پیش در اتوبان باقری تهران از سمت شمال به جنوب با سرعت ۱۰۰ کیلومتر می رفتم. ناگهان متوجه افسر جوانی شدم که به سمت وسط اتوبان دوید و با تابلویی در دست دستور توقف داد.
در کنار اتوبان ایستادم و پیاده شدم. عرض کردم:
قربان تخلف کردم؟
گفتند: بله اینجا سرعت ۸۰ تاست. ابتدای اتوبان هم مشخص شدهاست.
گفتم :معذرت می خواهم. متوجه نشدم.
مدارک را گرفت و جریمه کرد.
وقتی مدارک و جریمه را به دستم داد، گفتم :
حال که کار تمام شده است، می خواستم مطلبی را عرض کنم
و ادامه دادم: شماعزیز ما هستید و سرمایه این مملکت، آن طور که شما به وسط اتوبان دویدید، من نگران سلامتی تان شدم. شما می توانید شماره اتومبیل خاطی را بردارید و جریمه کنید یا به گشت بعدی اطلاع دهید، اما خواهش می کنم به وسط اتوبان ندوید.
افسر ساکت بود. به چشمان او نگاه کردم که خیس اشک شده بود و با بغض خفیف گفت:
تا به حال کسی که او را جریمه کرده باشم، با من این طور صحبت نکرده بود!
خداحافظی کردم و یاد آن افسر شریفی افتادم که همین جملات را ۲۳ سال پیش به من گفته بود. و آن تأثیرات را در روح و روان و دل من گذاشته بود. که دیگر آن طور عشق سرعت نداشته باشم. حال خداوند فرصتی برایم فراهم کرد که من آن جملات سازنده و زیبا را به نسل بعدی همان افسر بگویم.
جوانان، عزیزان ما هستند. و سرمایه ى این مملکت؛ لازم است مواظب خودشان باشند. تمام مردم برای بالندگی آنان هزینه دادهاند، مالیات دادهاند و زحمت کشیده اند و آنان را دوست دارند.
سبز باشید.
دکتری برای خواستگاری دختری رفت، ولی دختر او را رد کرد و گفت:
به شرطی قبول می کنم که مامانت به عروسی نیاید!
آن جوان در کار خود ماند و پیش یکی از اساتید خود رفت و با خجالت چنین گفت:
در سن یک سالگی پدرم مرد و مادرم برای این که خرج زندگیمان را تامین کند، در خانه های مردم رخت و لباس می شست..حالا دختری که خیلی دوستش دارم شرط کرده که فقط بدون حضور مادرم حاضر به ازدواج با من است. نه فقط این، بلکه این گذشته مادرم مرا خجالت زده کرده است.به نظرتان چکار کنم؟!!
استاد به او گفت: از تو خواسته ای دارم ؛به منزل برو و دست مادرت را بشور، فردا به نزد من بیا و بهت میگم چکار کنی .
جوان به منزل رفت و این کار را کرد ،ولی با حوصله شستشوی دستای مادرش را در حالی که اشک بر روی گونه هایش سرازیر شده بود ،انجام داد..زیرا اولین بار بود که دستان مامانش درحالی که از شدت شستن لباس های مردم چروک شده و تماما تاول زده و ترک برداشته اند را دید ، طوری که وقتی آب را روی دستانش می ریخت، از درد به لرز می افتاد.
پس از شستن دستان مادرش نتونست تا فردا صبر کند و همون موقع به استاد خود زنگ زد و گفت:
ممنونم که راه درست را بهم نشون دادی! من مادرم را به امروزم نمی فروشم..چون اون دیروزش را برای آینده من تباه کرد!!